مقدمه
کاشیهای مستطیلی مترویی یکی از انواع کاشیهای پرکاربرد در طراحی و ساخت فضاهای عمومی و زیرزمینی، به ویژه در ایستگاهها و مسیرهای مترو، به حساب میآیند. این نوع کاشیها با ویژگیها و طراحی خاص، نقش مهمی در دوام، ایمنی و زیبایی پروژههای زیرساختی دارند. در این مقاله، به طور جامع به تاریخچه، انواع، ویژگیها، مزایا، نکات فنی نصب و نگهداری کاشی مستطیلی مترویی، میپردازیم.

تاریخچه و کاربرد
در دهههای اخیر، با توسعه شهرها و نیاز به حملونقل عمومی مؤثر، ساخت زیرساختهای مترو و ایستگاههای آن به شدت رشد یافته است. یکی از مهمترین عناصر این فضاها، کاشیهای استفادهشده در دیوارها و کفهای ایستگاهها است که نقش حفاظتی، زیباییشناسی و کارکردی ایفا میکنند. کاشی مستطیلی مترویی، به دلیل مقاومت بالا، عمر طولانی و شکل منظم، همواره در این مسیر مورد توجه قرار گرفته است.

ویژگیهای متفاوت کاشی مستطیلی مترویی
1. مقاومت و دوام بالا
کاشیهای مترویی باید در برابر فشارهای مداوم، تردد بالا، اصطکاک و شرایط محیطی مقاوم باشند. این نوع کاشیها معمولاً ساخته شده از مواد سرامیکی یا پرسلانی با مقاومت فشاری بالا است.

2. مقاومت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی
در محیطهایی مانند ایستگاههای مترو، احتمال تماس با آب، مواد شوینده، روغن و آلودگیهای دیگر زیاد است. بنابراین، کاشی باید ضد آب و مقاوم در برابر مواد شیمیایی باشد.

3. ایمنی و مقاومت در برابر سر و صدا
کاشیهای مستطیلی مترویی معمولاً بر اساس استانداردهای ایمنی ساخته میشوند، به گونهای که در صورت شکستگی، حاشیه تیز نداشته باشند و خطر آسیبدیدگی کم شود.

4. طراحی و رنگبندی
رنگها غالبا روشن و ضد لکه، و طرحهای ساده یا با خطوط راهنمایی برای هدایت مسافران در نظر گرفته میشود. ابعاد استاندارد معمولاً در حدود ۳۰x۱۵ سانتیمتر است، اما اندازهها ممکن است بر اساس نیاز پروژه متفاوت باشد.

مزایای کاشی مستطیلی مترویی
- دوام و مقاومت طولانی مدت: به دلیل مواد مقاوم، عمر مفید بیشتری نسبت به کاشیهای معمولی دارند.
- ایمنی و آسانی در نگهداری: سطح مقاوم در برابر لکه، خراش و میکروب، باعث سهولت در نظافت میشود.
- امنیت طراحی: طراحی زیبا، سازمان یافته و مطابق با استانداردهای شهری و حملونقل.
- کارایی در محیطهای پرفشار: مناسب برای انتقال و ترافیک بالا.
- سهولت نصب و تعمیر: سایز منظم و شکل ساده، نصب و تعویض راحتتر میکند.

انواع کاشی مستطیلی مترویی
۱. کاشی سرامیکی مترویی
بر پایه سرامیک ساخته شده، ارزانتر و رایجترین نوع است، مناسب برای دیوارها و کفهای داخلی.
۲. کاشی پرسلانی
سخت و مقاوم در برابر سایش و اصطکاک، مناسب برای کفهای کمنظیر در مسیرهای عبور و مرور بالا.
۳. کاشی ضدحریق
ویژگی خاص این نوع کاشیها، مقاومت در برابر آتش و حرارت است، که در موارد خاص مورد استفاده قرار میگیرد.

نکات فنی نصب کاشی مترویی
- آمادهسازی سطح: سطح باید صاف، خشک و بدون آلودگی باشد.
- استفاده از چسب مقاوم: بهکارگیری چسبهای مخصوص کاشیشده در محیطهای عمومی و زیرزمینی.
- نظارت بر همراستا بودن کاشیها: با استفاده از خطکش و دستگاههای لیزری، الگو باید کاملاً منظم باشد.
- درج فواصل مناسب درزگیر: برای جلوگیری از نفوذ آب و رسوب، درزها باید به درستی پر شوند.
- بررسی نهایی: هنگام نصب، کاشیها باید محکم و بدون حباب هوای زیر آنها باشند.

نگهداری و مراقبت از کاشیهای مترویی
- نظافت منظم: استفاده از مواد شوینده ملایم و شویندههای مخصوص کاشی.
- بررسی و تعویض در صورت شکستگی: کاشیهای شکسته باید سریع تعویض شوند تا ایمنی حفظ گردد.
- پایش و کنترل درزها: در صورت وجود ترک یا خوردگی در درزها، باید ترمیم سریع انجام شود.
- اجتناب از مواد قوی و اسیدی: برای محافظت سطح کاشی، از مواد شیمیایی قوی پرهیز شود.

چالشها و محدودیتها
- هزینه بالا در پروژههای بزرگ: کاشیهای مقاوم و خاص ممکن است هزینههای زیادی را به پروژه تحمیل کند.
- نیاز به نصب دقیق و تخصصی: اگر نصب نادرست باشد، احتمال شکستگی، ترک یا کاهش عمر مفید وجود دارد.
- مقاومت در برابر شکستگی: هرچند مقاومند، اما در صورت ضربههای شدید، امکان شکستگی وجود دارد.

نتیجهگیری
کاشی مستطیلی مترویی، ، به دلیل ویژگیهای فنی و طراحی مناسب، مهمترین و کارآمدترین عنصر در پروژههای زیرساختی حملونقل عمومی است. این نوع کاشی، علاوه بر تامین نیازهای فنی، نقش مهمی در بهبود ظاهر و ایمنی فضاهای زیرزمینی و ایستگاههای مترو دارد. انتخاب صحیح نوع، ابعاد، رنگ و روش نصب، میتواند تاثیر قابل توجهی در دوام و زیبایی این فضاها داشته باشد.
